گزارشی کوتاه از سفری کوتاه

bassir-ali hegrat)
 
 
نمایش فیلم ،بحث وگفتگو ،مونسترآلمان 18 ژانویه 20014
 
شنبه 18 ژانویه 20014 برنامه ای در شهر مونستر آلمان برگذار شد که من نیز میهمان بودم. من با میزبانم جهانگیر در جریان گرد هم آیی زندانیان سیاسی در هلند آشنا شدم ودر فرصت هایی که در گرد هم آیی پیش می آمد با او و دوست دیگر همراهش زندانی سابق اعظم صحبت می کردیم وقتی جهانگیر از من دعوت کرد تا سخنران برنامه ای باشم که فیلم کلام آخر شاملو ساخته ی مسلم منصوری را نمایش میدهند با علاقه دعوت را پذیرفتم. شب برنامه تماشاگران قبل از صحبت های من فیلم کلام آخر را تماشاکرده بودند، من بعد از سالها سخنرانی در جلسات ،سمینار هابا تجربه ای که اندوخته ام لحظه ای بعد از شروع بحثم درمی بابم تما شاگر بی انگیزه به جلسه آمده است ویا همدل وهمراه است. وقتی نحوه ی برخورد با حرفها را دیدم وقتی اشتیاق وعلاقه را در چشمان مخاطبان کشف کردم نیرو گرفتم. بله کار من وما کار دل است یک وظیفه انسانی ویک احساس مسئولیت پشتوانه آن ، هر چه محفل گرم تر وهر چه شرکت کنند گان صمیمی تر ومشتاق تر باشند برنامه بهتر برگذار خواهد شد. من در ابتدای حرفهایم دلایل شرکتم در برنامه را مطرح کردم وبعد اضافه کردم.: مسلم کار سینما را با مستند حسین سبزیان و در ایران آغاز می کند وی این امکان را در اختیار دارد که چون فیلمسازان سینمای صادراتی راهش را با خواست های حکومت تطبیق دهد محبوب جشنواره ها ومعتمد نظام بشود اما او این امتیاز ها را پس میزند در همان شرایط نا مساعد وخطرناک کار تهیه و ساختن فیلم هایی که نه مجوز دارد ونه مقامات دولتی در جریان کار هستند با یاری دوست همراهش لیلا قبادی آغاز می کند، واقعیت این است که سینمای زیر زمینی در ایران با کارهای مسلم منصوری، محاکمه ،جنگ زدگان،زنان تن فروش،کلام آخر…*آغاز می شود . بحث از سینمای زیر زمینی ایران بدون اشاره به تاریخ آغاز این سینما چیزی کم دارد من بصورت فشرده وخیلی خلاصه تاریخ سینمای زیر زمینی را شرح دادم واشاره کردم که سینمای زیر زمینی یا همان سینمای اندر گراند از امریکا آغاز شد جوانان عاصی وخسته از هولیود سر به طغیان گذاشتند وپایه های سینمای زیر زمینی را بنا نهادند جک اسمیت،اندی وارهول، استان ویندربیک ،جان کیج،ریچاد فورمن ،جان کیل و… در بنیان گذاری سینمای زیر زمینی سهم عمدی ای داشتد هر چند در امریکا هم برای سینمای زیر زمینی درد سر ایچادمی کردند وفیلم جک اسمیت مخلوقین شعله ور را توقیف کردند نمایش دهنده فیلم را به زندان انداختند.
زمان به سرعت می گذشت من چنان خود مجذوب عزیزان حاضر در جلسه شده بودم که گذشت زمان را حس نمی کردم من اگر برنامه ای جذبم کنند اگر شرکت کنندگان در برنامه همراهم باشند نه اینکه لزوما موافقم ،احساس خستگی نمی کنم. حضور ذهنم بیشتر می شود،حافظه کند تر شده ام فعال وحتا فاکت ها واسناد را بدون نیاز به یاداشت بیادم می آید من برای نزدیک به 3 ساعت صحبت در برنامه چند سطر یاداشت بیشر همراه نداشتم. بله من وما فراموش کرده بودیم که در جلسه ای نشسته ایم وسالن نمایش بعد از ما باید در اختیار یک گروه دیگر قرار بگیرد بعد از دریافت نخستین اخطار هر چند حضار نظر داشتد که بحث را ادامه دهیم اما من خواهش کردم موافقت کنند فشرده تر برنامه را پیش ببریم تا تاخیر در کار گروه بعد ایجاد نشود.
من در باره نحوه ی کارهای مسلم منصوری یاد آوری کردم که این کار ها صریح وراحت بدون توسل سمبل واستعاره حرفش را می زند واثرش را بر مخاطب می گذارد در باره نخستین کار زیر زمینی مسلم فیلم زیبای محاکمه بیشر بحث شد وقتی نمونه کوتاهی از فیلم را پخش کردیم تماشا گران کنجکاو دوست داشتند همه کار را تماشا کنند پخش فقط نمونه ای از فیلم های دیگر مسلم منصوری نیزچنان تاثیری بر تماشاگران داشت که انگار همه ی کار را تماشا کرده اند.
بله وقتی سینماگری اندیشه اش همراه مردم است ودوربینش آینه ای برای انعکاس درد های مردم،چنین نتیجه ای دور از انتظار نیست ،نابسامانی های اجتماعی، حق وحقوق تن فروشانی که بناچار واز شدت وفقر و تنگدستی به این راه افتاده اند،جنگ زدگانی که قربانی سیاست های ضد انسانی خمینی ودیگر وابستگان رژیم شده اندکه در رویای رسیدن به قدس از طریق کربلا جان هزاران انسان را گرفته اند بچه ها را به روی مین فرستاده اند ،انسان های ساکن مناطق جنگ زده را بی خانمان کرده اند و همسایه دزد ها ومعتادان واوباش،دست مایه کارهای مسلم است. وقتی نمونه های چند دقیقه ای این کار ها این چنین تاثیری می گذارد نمایش کامل اینگونه آثار تاثیری صد چندان تواند داشت.
 سینمای زیر زمینی واقعیتی است که جمهوری اسلامی از وجود آن آگاه است اما در مقابله با این سینما با وجود سرکوب شدید وایجاد بدل هنر زیر زمینی نا توان، مقاله اخیر مسلم منصوری در این زمینه شاهدی است بر برداشت ما.
https://cinemaye-azad.com/1392/10/24/1702
 
در برنامه مونستر حضار را به بخشی از مطلب جدید مسلم توجه دادم ،مسلم منصوری نوشته بود:
<سایت بولتن نیوز، وابسته به وزارت اطلاعات و سایت شما ارگان خبری هیئت موتلفه اسلامی نوشته اند: «با کمی‌ درنگ در فعالیت این تبه کاران سینمایی و اثر سویی که نمایش این دست فیلم‌ های سیاه بر روی افراد جامعه و هم چنین مردم دنیا می‌‌ گذارد، متوجه می‌‌ شویم عمل آن ها اگر از عمل منافقین و ترور هایی که انجام دادند، بیش تر نباشد کم تر نیست از آن جایی که اعضای این گروه نباید در داخل کشور احساس امنیت کنند و با ساخت چنین فیلم ‌های سیاهی به اعتبار و اقتدار ایران عزیزمان بازی کنند، جا دارد که وزارت اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره مسئولیت دولت یازدهم توجه جدی تر به این مهم داشته باشند>
جلسه روز 18 ژانویه به نظر من نشستی امیدوار کننده بود با تماشاگرانی صمیمی وهمدل ،خبر خوش اینکه قراری گذاشتیم با مسئولین کانون سیاسی پناهندگان مونستر برای برگذاری جلسات منظم نمایش. من با فیلمسازان جوان افغان نیز آشنا شده ام واین آشنایی این امکان را فراهم می کند که در برتامه ها ی ما بخشی هم برای معرفی سینمای جوان افغانستان در نظر گرفته شود**
 
می بایددر همین جا از پذیرایی صمیمانه کانون،از همراهان این برنامه جهانگیر، شورش و اعظم و… سپاسگذاری کنم
 جلسه برنامه مونستررا با جمله ای از هانا آرنت ***فیلسوف ضد فاشیست آلمانی به پایان بردم به خصوص در این شرایط ودیدار هنرمندان ج. اسلامی با روحانی ضرورت تکرار چندین باره ی این سخنان را حس کردم.
<شکل گیری حکومت های خودکامه بدون حضور روشنفکران کوته بین ممکن نیست این روشنفکران در عمل به رژیمی خدمت می کنند که مدعی مبارزه با آنند.>
 بله دیدار کنندگان روحانی مکار، جمع روشنفکران پیوسته با دوم خرداد ی ها وسبزپوشانی بودند که حالا رنگ بنفش آنان به نظام جمهوری اسلامی وصل کرده است واگر ضرورت باشد یک کلید مشکل گشا هم به گردن می آویزند !آیا حرفهای هانا آرنت در دوران هیتلربا وضعیت وشرایط ور فتار کنونی اینان هماهنگ نیست؟
 بصیر نصیبی. 23 ژانویه ی 2014
 
 
* همچنین در باره فیلم شاملو شاعر آزادی و دخالت های تهیه کننده که میخواست فیلمی باب طبع ج. اسلامی ساخته شود ومقاومت وایستادگی مسلم در برابر این تمایل نیز بحث کردیم.
 
** در برنامه های بعدی کانون،فیلم سینمایی انسانهای سایه کار جدید داریوش شیروانی نمایش داده خواهد شد.
 
***هانا آرنت در سال ۱۹۰۶در لیندن در نزدیکی هانوفر چشم به جهان گشود. آرنت در سال ۱۹۲۹به برلین رفت و نخستین کتاب خود را منتشر کرد.
هانا آرنت در سال ۱۹۳۳، به هنگامی که هیتلر در آلمان قدرت گرفت، چندی به زندان افتاد.
حکومت نازی هانا آرنت را پس از شعله ور شدن آتش جنگ جهانی دوم به اردوگاه های مرگ و کوره های آدم سوزی اعزام کرد اما بخت فلسفه و نظریه سیاسی بلند بود و هانا آرنت از اسارت فرار و سرانجام در آمریکا در تبعید زیست و در سال ۱۹۵۱تابعیت ایالات متحده را پذیرفت. هانا آرنت در آمریکا استاد کرسی نظریه های سیاسی بود. او بیشتر وقت خود را صرف تدریس در دانشگاه‌های پرینستون، شیکاگو و «مدرسه جدید پژوهش‌های اجتماعی» و نوشتن آثاری مهم در فلسفه سیاست کرد. دغدغه‌های مهم آرنت عبارت بود از:خودکامگی، ماهیت شر و تضعیف مشارکت عمومی در روند سیاسی.