بصیر نصیبی: چی شد آقای جعفر پناهی؟ فرمودید سینمای مستقل ج. اسلامی! شوخی که نمی فرمائید؟

آقای جعفر پناهی
یادداشت اخیر شما در نشریه ای با نام سینما ، سینما (حکومتی) و به نقل از آن در نشریه خبری ایران پرس نیوز محتوایی دارد که نیاز دارد ما هم بدان توصیحی بیفزائیم . هرچند انگیزه اصلی شما از نگاشتن این یاداشت تائید موقعیت هایی است که کن و دیکر فستیوال ها برای سینمای صادراتی فراهم آورده اند به خصوص در شرایط بعد از قیام دیماه و تلاش دوباره جشنواره کن برای حفظ آبروی کاذب برای سینمای صادراتی ج. ا که بعد از قیام دیماه سال گذشته و عبور مردم عادی و گرفتار از کلیت نظام داعشی حتا بین سبز الهی ها هم از اعتبار افتاده است، پس ضروری دانسته اید و دانسته اند که قبل از آغاز کن به میدان بیائید و شرایط را برای تصاحب یک نخل دیگر فراهم کنید، اما شما با این میزان شهرت چرا انقدر شهامت ندارید که با سند اعلام کنید چه کسانی جلوی پای شما سنگ میاندازند؟ پس چرا در مصاحبه مطبوعاتی بعداز نمایش افساید در برلیناله خیلی شجاع بودید و با نام کامل و به نادرستی مرا معترضی معرفی کردید که در فستیوال برلین حاضر شدم اما ناکام ماندم، همان سالی که من اصلا برلین نبودم. با اتکا به همین تجربه شخصی است که میگوئیم:
به نادرستی و حسابگرایانه تصویری رادیو تلویزیون های فارسی زبان دول غربی و با تاثیر ار آنان بخشی از رسانه ها از شما ساخته اند که در شجاعت و صراحت و ایستادگی در مقابل استبداد و ارتجاع نظیر ندارید، (عجب! یک بار دیگر ستایش خودتان و دیگر دوم خردادی ها از رهبر فرزانه تان را مرور کنید سند ضمیمه است )
و بعد به میزان امضاء هایی که همان روز ها به حمایت از شما جمع آوری و تکثیر شده توجه کنید، کمتر تهیه کننده ،کارگردان، بازیگر ،طراح صحنه در استودیو های بزرگ و کوچک یافت می شود که از امضائ متن حمایت از شما دریغ کرده باشد. کسانی که فیلمی هم از شما ندیده بودند و حتا نام شمارا قبل ازشهرت باد آورده ی تان نشنیده بودند در امضاء های گروهی مشارکت کردند. سردر اتحادیه اروپا برای نخستین بار به تصاویر شما و همرزمتان نسرین ستوده مزین شد. اکثر سران کشورها، مدیران جشنواره ها نگران شما بودند، هیچ فستیوالی نبود یک صندلی خالی به نشانه اعتراض به بخش بد رژیم که از خامنه ای تبعیت میکرد برای شما در نظر نگرفته باشد. اما سالهاست قوه ی غذائیه ( اشتباه تایپی نیست) شمارا که هم انقلاب اسلامی را پذبرا شده اید هم از یکی از بالهای نظام ( معروف به اصلاح طلب ها) حمایت می کنید، خامنه ای را رهبر فرزانه دانسته اید به نوعی محدود کرده است اما شما و در مواقعی که نیاز هست رفتار خودتان را با خواست نظام هماهنک می کنید ( حمایت از بازی های تهوع آور اتمی ج. اسلامی و مشارکت در انواع واقسام پروژه ها زیر عنوان انتخابات حکومتی ، رفراندوم و…… ) با همه این کوتاه آمدن ها و سازش ها قویه خیلی مستقل غذائیه !!در بلاتکلیفی نگاهتان داشت. زمانی هم که دیگر زندانی ( البته رفتار با شما در زندان با زندانیان غیر دوم خردادی خیلی تفاوت دارد در ج. ا زندان هم خودی وغیر خودی دارد)نبودید. اعلامیه واطلاعیه ها برای رهایی تان با شدت ادامه داشت تا آن حد که عباس کیارستمی که استادتان بود صدای اعتراضش برخواست که وقتی دیگر جعفر زندانی نیست چرا اطلاعیه هایی که خواستار آزادی او هستند قطع نمی شود ؟بعد از نهیب استاد، بخشی از معترضین که اکثرا حامیان کروبی وموسوی بودند فتیله ی اعتراض شان را پائین کشیدند.

من برای این که جواب ادعا های شمارا بدهم برخی از قسمت های یادداشت شما را به خصوص انجا که از سینمای مستقل در نظام مقدس صحبت می کنید برجسته میکنم، توخودحدیث مفصل بخوان از این مجمل.
بیضایی در مصاحبه مفصل چندین سال پیش که خود سندی قابل اتکا است در «ایران نامه» ( سال چهاردهم شماره 3 تابستان (1375)از موقعیت سینمای ج. اسلامی تصویر گویایی ترسیم میکند و می نویسد:
«این نظارت که رفته رفته میشود القاء سبک دنباله دارد: کی بازی کند وکی نکند ، کی صدا برداری کند کی فیلمیرداری نکند، وکی کارگردانی کند،وکی بدجنس بازی کند وکی خوش جنس، خوب ها نباید سیگار بکشند،ودر مورد شخصیت بدجنس با ذکر موارد البته کسب مجوز میکنند .کی وچگونه چهره آرایی شود که جلب توجه نکند وکی تصویر درشت نداشته باشد.کی اسمش اول نوشته شود وکی نوشته نشود. به کی دوزبین داده شود وبه کی داده نشود به کی وام بدهند وبه کی ندهند وبکی بلا عوض بدهند بکی اصلا جواب ندهند. بیکی مواد خام بدهند ویکی مشکل خودش است. حجاب؟ جدی که نگفتید چطور میشود به این واقعیت اجتماعی مهم امروز چشم بست که حتا جهان هم با حجاب آشتی کرده است. این القای سبک واندیشه قدم به قدم پیش میاید نه فقط به آنچه روی پرده میگذرد پنجه می اندازد بلکه با این کار دارد که بازیگر فیلم در خانه خودش خندیده است یا به میهمانی رفته است (البته بستگی دارد که فیلم مال چه کسی است )ودست آخر که فیلم با همه خودخوری هااز این بلایا جست تازه آغاز بازبینی هاست.نه یک بار،نه دوبار ودر هر مرحله- البته نه برای همه.واین که کی حمایت بشود کی نشود، کی فیلمش بفروشد ،کی نفروشد وکی بسو زد وکی نسوز دکدام فیلم به خارج برود وکدام نرود وتازه پایان همه بازبینی ها،پایان همه بازبینی ها نیست. هرکس هر کجا که میتواند.. یک گروه موتور سوار راه میاندازد فیلم بعد از رعایت همه ی مقررات… برای همیشه توقیف میشود»

خوب ملاحظه فرمودید این حرف را ما ضد انقلاب های تبعیدی نمیگوئیم که فوری آنگ بهمان به چسبانید که حسودی می کنیم وموفقیت های جمهوری اسلامی آزارمان میدهد . این حرف ها را بهرام بیضایی میگوید که در همان کشور بلازده زندگی کرده وفیلم ساخته ودهسال ممنوع الشغل اعلام نشده بوده است ، البته ممنوع الشغلی اش با شما که در حین ممنوع الشغلی مجوز اعلام نشده دارید که فیلم بسازید وخرس وشیر وپلنگ و نخل فستیوال ها را هم تصاحب کنید تفاوت داشته است( در نظام شما ممنوع الشغل بودن هم خودی وغیر خودی دارد) . آیا فیلمسازی که برای تصویب فیلمنامه اش این مراحل را طی میکند میتواند مستقل باشد؟ وایا مهر استقلال بر پیشانی سینمای ج. اسلامی مهر باطله نیست ؟ شما در دنیای امروز ( ج. ا به کنار) کشوردیکری را سراغ دارید که فیلمساز مقدمات شروع کارش با آنچه بیضایی در مورد شرایط فیلمسازی در ج. ا میگویدمطابقت داشته باشد؟ شماکه قاعدتا فیلم سازان خاتمی چی و روحانی چی را باید مستقل ارزیابی کنید . شما که پشتوانه هزاران امضاء مقامات وروسای جمهور واتحادیه اروپا را دارید باید انقدر شهامت داشته باشید که نام چند فیلمساز مستقل اگر وجود واقعی دارند را قید کنید تا ماهم برایشان دست بزنیم .آیا مهر جویی از دید شما فیلمساز مستقل است؟ او که خود با صراحت اعلام کرد که 90 در صد هزینه همه فیلم ها را دولت فخیمه تقبل میکند. فرهادی هم که کتمان نکرده بانگ پاسارگارد وابسته به سپاه وشیوخ عرب هم کاسه با تفکر ج. ا به او بودجه میدهند .خوب همین نمونه ها از میان صدها نمونه مشابه کافی نیست که ثابت کندادعای حضور سینما وسینماگران مستقل در ج. داعشی اگر حسابگرایانه هم نباشد توهمی بیش نیست.

بله فیلمسازان جوان مستقل در ایران هم در حد محدودی با تحمل رنج وزحمت و پذیرش خطر اکثرا زیر زمینی به دلیل قابل فهم بطور نامنظم کار می کنند اما نه فستیوال های گروه A توجهی بدان ها دارند. نه انها خود میخواهد برده ی فستیوال ها باشند. لطفا دیگر دم از سینمای مستقل جمهوری داعشی اسلامی نزنید. ضد انقلاب متواری برایتان حرف در می آورد.شما میگوئید بسیار ی از کشورها حسرت داشته اند که فیلم در (کن) (ونیر)و (برلین) داشته باشند اما قادر نشدند خوب یعنی خلاقیت فقط در فیلمساران انهم اکثرا دوم خردادی های کشوری رشد میکند که سانسور فیلم در آن ، سانسور نیست قصابی هست. باز هم بقول بیضایی ما باید از سانسور چیان سپاسگذار باشیم که به اعمال سانسور تا آن حد خلاقیت را پرورش داده اند که بیش از 2000 حایزه از کن و سلوقون، برلین و ونیز و… ربوده اند( نقل به مفهوم) آن هم در کشوری که به مفهوم واقعی اصلا سالن سینما وجودندارد ( 200 سینما اکثرا نیمه مخروبه مربوط به نظام طاغوت برای 80 ملیون جمعیت چیزی در حد هیچ است ) اگر خود شما که سنگ دوم خردادی ها را به سینه میزنید ودر دوران بیا بروی آنها در محافل با شال سبز حضور می یافتید و امضاء کننده بیانه حمایت از خاتمی هم هستید ( سند ضمیمه است ) چرا باید برای ارائه کارتان به فستیوال ها انقدر نقشه بکشید، طرح بریزید،به انواع واقسام ترفند ها متوسل شوید ؟ اگر سناریو کار های اخیرتان از ضعف ساختمان رنج میبرد( نمونه فیلم تاکسی ) اما صحنه سازی تان برای جلب نظر وفریب داوران حرف ندارد. دیدیم چطور حتا دولت خانم مرکل نایب رئیس مجلسش را وارد ماجرا کرد . در روز روشن و جلوی چشم مامورینی که مو را از ماست می کشند لابد به کمک امداد غیبی ! فیلم علنی ی مخفی ساختید که خانم کلودیا روت ماموریت یافت تا به دیتر کسلیک مدیر برلیناله برساند و به خواهر زاده هم چند ساعته ویزا دادند تا در مراسمی که جای شما را با صندلی خالی تزئین کرده بودند حضور یابد. حضور دختر بچه روی صحنه حاضران را تحت تاثیر قرار دهد وکسی سئوال نکند که فیلمی که نه ریتم دارد ونه ساختمان ونه باری و دیا لوگ ها درست وبه جاست ونه تداوم دارد ونه… و در مجموع یک کار ضعیف بی سر وته است. چطور مستحق دریافت یکی از جوائز اصلی برلیناله شد؟. شما در یادداشتتان خیلی تاکید روی جنبه های انسانی خودتان وکارتان داشته اید ولی این روز های خیلی از عوامل نظام هم ماسک مردمی به چهره زده اند احمدی نژاد هم شده است اپوزیسیون وبرای رهبرش شاخ وشانه میکشد شما که روزی به سبز پوش بودن خود افتخار میکردید امروز میخواهید در لباس مستقل از باند های حکومتی ظاهر شوید.( اصولگرا،اصلاح طلب دیگه تمومه ماجرا) بخشی از تلاش شما میتواند با چراغ سبز خود نظام وبرای کسب موقعیت فستیوالی برای ج. اهماهنگ باشد. .در برلیناله که سرفیلمسازان حکومتی به سنگ خورد حالا روی فستیوال کن زوم شده است سر دلال هنری ج. اسلامی در پاریس چنگیز حقیقت ( برای زد وبند با ج. ا اسم کوچکش را گذاشته محمد)که درزد وبند ها سهم دارد هم در دویچه وله اظهار وجود کرده است. بله از قیام تیر ماه فقط خامنه ای وباندش نهراسیدند بحش دوم خردادی ها هم که در جنایت ها نقش داشتند اما برای خودشان موقعیت ساخته بودند همینطور دلال ها وکار چاقکن هم ترسیده اند .خوب وحشت حامیان دوم خرداد از سقوط نظامشان کمتر از باند رقیب نیست .شما هم که نمیدانستید ممکن است ورق برگرددخیلی برای خاتمی ودیگر اصلاح طلبان مایه گذاشتد وقتی جمهوری اسلامی برود سهم اصلاح طلبان هم در بقای نطام مطرح خواهد شد .در تظاهرات اخیر مردم کازرون جمعی وسیع . فریاد میزدند (وای بروزی که مسلح شویم )در این جو که محاسبه اش نکرده بودید ترس و وحشت شما قابل درک است. اما اگر به این تصور هستید که شرایطی که نظام در حال سقوط است اگر دوتا نخل دیگر بگیرید مشکل شما ورژیم و دیگر دوم خردادی ها حل میشود تصور غلطی است همانگونه که 2000 جایزه هم تنوانست در حرکت پابرهنه ها اثر بگذارد وحتا یک شعار که رنگ وبوی مذهبی داشته باشد یا امتیازی برای باند دوم خرداد قائل شود در قیام دی ماه دیده وشنیده نشد. حالا وزارت ارشادتان با صراحت توام با وقاحت اعلام میکند که در همه برنامه های به اصطلاح فرهنگی ج. ا ،واواک در طراحی واجرایش دخالت دارد. این کار همیشگی انها ست که ما هم بارها مطرح کرده بودیم ، آنها که به موفقیت های فیلمهای صادراتی در این گونه رویدادها افتخار میکردند اگر نمیدانستند بدانند که در واقعیت امر به پروژه های دستگاه امنیتی ج. ا افتخار میکردند. آقای پناهی با مشارکت دویچه وله ودیگر بلندگو های دول اروپایی برای شرکت خود شما در جشنواره کن امسال تلاش گسترده ای آغاز شده حتا میتوان حدس زد که اصلا تفاهم حاصل شده است حالا دارند بازار گرمی میکنند . شما اولین زندانی جمهوری اسلامی بودید که در حین ممنوع الشقل بودن4 تا فیلم ساختید ،اولین سینماگر دوم خردادی هم باشید که هم ممنوع الخروجید هم دارای مجوز ویژه برای حضور در جشنواره کن و عبور ازفرش قرمز

ضمیمه
*در شرایطی که شبخون فرهنگ غرب وغرب زدگان این پرچم بر افراشته را آماج حملات سهمیگین قرار داده ورهبر فرزانه ومعظم انقلاب مقابله با این شبیخون را در صدر حرکت های عاجل ضروری انقلاب اسلامی دانسته اند حضور خاتمی میتواند درخشش فرهنگ تابناک اسلامی را به سلامت وبر افراشته عبور دهد »امضاء کنندگان. علاوه بر جعفر پناهی، رخشان بنی اعتماد، تهمینه میلانی، ابوالفضل جلیلی، نیکو خردمند.نوشابه امیری ،حمید سمندریان ،مهتاج نجومی، و….