اهدای نخل طلای افتخاری به الن دلون با اعتراض جمعی از فرانسویان مواجه شد. ما میخواهیم پا را فراتر از این جایزه و تجلیل کن بگذاریم. اول اشاره کوتاه داشته باشیم به جشنواره های اروپایی و امریکا حتا کشور های آسیایی ( چین و ژاپن و… . که دور دستند و کمتر زیر ذره بین، اما روششان تفاوت محسوسی با کشور های اروپایی ندارد، بهر حال این کشور ها هم سرمایه داری هستند وقتی از دولت های مطبوعشان کمک مالی میگیرند و در ازای این کمک ها خط مشی دولت ها مد نظر گردانندگان جشنواره ها هست. هر چه جشنواره مطرح تر باشد دولت ها به محتوای برنامه های آن بیشتر توجه میکنند و استفاده ی سیاسی جانانه تر را انتظار میکشند. تجلیل از سینماگران و هنرمندان که در طیف راست ارزیابی میشوند یا مسیرشان را تغیر داده اند در جشنواره ها سالهاست متداول است در جریان اسکار وقتی آکادمی میخواست اسکار افتخاری به الیاکازان بدهد جمع معترض بیرون کاخ دست به تظاهرات زدند چراکه کازان که خود کارگردان مطرحی بود با تمایلات چپ با کمیته پاک سازی «مک کارتی» همکاری کرد و دوستان چپش را لو داد. «جان واین »بازیگر سینمای وسترن که دربسیاری از فیلمهای جان فورد هم بازی داشت فیلمی را خود کارگردانی کرد با نام «کلاه سبز ها » و به سفارش سازمان سیا، محتوای این فیلم حق را به امریکا میداد که در ویتنام به جنایت هایش ادامه دهد. این فیلم در مجامع سینمایی مترقی کاری نفرت انگیز شناسانده شده است. جشنواره ها وقتی به خاطر اینگونه رفتار هایشان با اعتراض مواجه میشوند مسئله را اینطور توجیه میکنند که رفتارها و گرایش های سیاسی یک فرد ربطی به هنرش ندارد. که توجیه بی منطقی است چرا که رفتار و منش انسان نمیتواند از ماهیت او جدا باشد. از یک هنرمند فاشیست نمیتوان انتظار داشت تا کاری انسانی ارائه دهد. در دوران نازی ها در ایتالیا « موسولینی » دوست و هم نظر هیتلر سالها حکم می راند. خودش از سینما بدش می آمد اما چون روش نازی ها را در گسترش سینما مد نظرش بود پسرش را وارد کار سینما کرد و او استودیو مشهور چینه چیتا را بنا نهاد. در همان زمان روبرتو روسلینی جوان هم برای ویتوریو فیلم میساخت اما وقتی روسلینی از قید و بند فاشسم رها شد کار های ماندگار و ضد فاشیسم را ساخت آثاری چون « رم شهر بی دفاع، « آلمان در سال صفر و ژنرال دلاروره . این تغیر و تحول در درون روسلینی را چکونه باید ارزیابی کرد؟ اگر بخواهیم این مبحث را باز نگهداریم نمونه های بیشمار دیگری هم داریم نه فقط در سینما بلکه در هنر در کلیت آن، در هنر کوبیسم هم دو هنرمند آوانگارد و پیشرو شاخص تر بودند پابلو پیکاسو که موقعیتش را همچنان حفظ کرد و سالوادر دالی که متهم است به حمایت از فرانکو .
برگردیم به زمان حال و اعتراض به فستیوال کن و نخل طلای افتخاری به الن دالون که مشهور است با احزاب راست فراسه دوستی دارد و نژاد پرست است اما در کارنامه او تا ان حد که میشود جستجو کرد به موردی برخورد نمیشود که برای این احزاب تبلیغ کرده باشد الن دالون زندگی پر نشیب و فرازی داشته از کارگری تا کافه داری و باربری تا رسیده است به تهیه کنندگی سینما و پول ثروت اندوخته است . پس گرایش او به احزاب راست دور از دهن نیست اما فستیوال کن جشنواره مشهوری است این شهرت را مدیون هزینه سرشاری است که دولت های فرانسه صرفش کرده اند سابقه همدلی این فستیوال با دولت های وقت هم طولانی است بیاد مان مانده در حرکت های دانشجویی سالهای 60 در فرانسه این جشنواره میخواست بدون اعتنا به اعتراض های دانشجویی جشنواره را برگذار کند این گروه منتقدین کایه دوسینمای (دفتر های سینما) آن زمان بودند که اعتراضشان را گسترش دادند تا کن را وادار به توقف کردند. مقامات کن در برابر اعتراضات این چنین استدلال میکردند که هنر ربطی به سیاست ندارد درآن جو ژان لوگ گودار پیر کنونی سینمای جهان که از نویسندگان «کایه دو سینما » بود در مراسم افتتاح کن خودش را به چلچراغ کاخ جشنواره اویزان کرد و جشنواره مجبور به توقف شد. پس معلوم شد هنر هم به سیاست مرتبط است. ضمن این که در همین قوانین دولت های سرمایه داری حق اعتراض از مردم سلب نشده است. اما چرا طی این سالها نیرو های سیاسی معترض در سکوت بسر میبردند؟ اگر نیاز به مثال باشد سینمای صادراتی ج. ا نمونه در دسترس تواند بود، در این سالها فستیوال کن از پایگاه های مهم سینمای جمهوری اسلامی بود اگر بخواهیم خودمان را در چهار چوب بازیگران محدود کنیم شهاب حسینی بازیگر تیم و باند فرهادی از بازیگران ذوب در ولابت از نظامی حمایت میکند که تروریست بودنش نیاز به اثبات هم ندارد چرا که در دادگاه میکونوس سرانش محکوم به تروریسم شده اند. همین جشنواره کن برای خوش رقصی برای اخوندها به سفارش فرهادی مقررات خودشان را هم زیر پا میگذارند روی فرش قرمز یک قطعه موسیقی از شجریان را پخش می کنند.
طی همه این سالها، دهها دیپلم و جایزه و نخل به فرستادگان جمهوری اسلامی اهدا شده بدون انکه کوچکترین اعتراضی را به دنبال داشته باشد. اما به هنگام اهدای نخل طلای افتخاری به الن دلون اعتراض به اهدای این جوایز گسترش مییابد. ما هم توجه گرایش چپ فرانسه را به استفاده سیاسی از سینما و اعتراض به مسئولین کن را به فال نیک میگیریم تنها یک شرط را هم شایسته میدانیم رعایت کنند که اعتراض به اقدام کن را فقط به بازیگر پیر که در کارنامه اش بازی در کارهای آنتونیونی، لویی مال ژان پیر ملویل و… ثبت شده است محدود نکنند.
از طرف سینماگران در تبعید
آخرین دیدگاه‌ها