|
نمایشگاه دلنشینی که به مناسبت پنجاه ساله شدن فیلم "دولچه
ویتا" (زندگی شیرین) در موزه ژو دو پوم در میدان کنکورد پاریس
برگزار شده است، و در این نمایشگاه مجموعه ای دلنشین از فیلم
ها و عکس ها و کاریکاتورها و نقاشی ها و اسناد و آفیش فیلمها و
عکس مجلات سینمایی و ویدئو هایی از زندگی و فیلمهای فدریکو
فلینی ارائه شده است که نمایانگر نگاه طنرآلود و اغراق آمیز و
هنرمندانه و زیبای فلینی به جهان است.
نمایشگاه به سه موضوع : (1) سرچشمه های الهام فلینی، (2)
رویاها و طرح ها و پروژه ها و آنچه فلینی در سر داشت و (3)
سرانجام آنچه فلینی تولید کرد و در آثارش ارائه داد می پردازد.
به قول پازولینی (به نقل از یکی از شخصیتهای ریکوتا 1963)
"فلینی، ایتالیاست" چرا که تمام فرهنگ مردمی ایتالیا را در پشت
سر ددارد و در آثارش منعکس می کند. در بخش نخست نمایشگاه،
یا"فرهنگ مردمی" به ریشه ها و سرچشمه های مردمی فلینی، چون
سیرک و دلقک ها و نمایشات مردمی و رسانه ها که در آثارش بازتاب
یافته اند می پردازد. بخش دوم به بخش حرفه ای کاراو و همکاری
او با بازیگران و سناریستها و یا دکوراتور و خلاصه همه کسانی
که در تهیه ی فیلم او را یاری داده اند اختصاص یافته است و
بالاخره بخش پایانی نمایشگاه به هنرپیشه گانی که با او همکاری
مداوم داشته: "جولیتا ماسینا"و "مارچلو ماسترویانی" و "آنتیا
اکبرگ" و بالاخره"فلینی" متمرکز شده است.
فلینی در ابتدا به عنوان کاریکاتوریست، روزنامه نگار و سپس
سناریست و با نوشتن نمایشنامه های کوتاه رادیویی حرفه خود را
آغاز کرد. او در هر اثرش، مدام به اشکال مختلف داستان زندگی
خود را تکرار می کند. فلینی حرفه سینمایی خود را با روسلینی و
با همکاری با او آغاز می کند. بعدها پازولینی در مورد همکاری
مشترک این دو خواهد نوشت: "نکته مشترک فلینی و روسلینی در این
است که در کارشان " اندیشه ی واقعیت، قوی تر از خود واقعیت است."
فلینی از سال 1961، بنا به پیشنهاد ارنست برنهارد و بر اساس
نظریه کارل گوستاو یونگ، به تحلیل تخیلات خود می پردازد و "
کتاب رویاها" را تصویرگری می کند. "کتاب رویاها"ی فلینی، کتابی
مصور و بازتاب کاوشهای فلینی در ناخودآگاه خویش و در جستجوی
آنیماس و انیموس روان خویش به مدد روانکاوش است که بیش از سی
سال یا تا زمان مرگش طول می کشد
***
فلینی در نزدیکی ونیز به دنیا آمده است و میراث دار هنر
کارناوال و کمدیا دلارته است. هنر زیستن در این بازار مکاره ی
جهان! و به همین دلیل دنیا را چون سیرکی بزرگ می بیند و که فرد
در آن با نگاهی کودکانه به عجایب روسپیخانه ی جهان می نگرد!
البته این نگاه زنان را چون فانتاسمی عظیم متجلی می کند.
نگاه خاص و اهمیت فلینی در ایتالیا به حدی است که در زبان
ایتالیایی صفت "فلینی گونه" یا "فلینی وار" برایش ابداع شده
است و این موقعیتی است که آنتونیونی و یا ویسکونتی را شامل نمی
شود. از نگاه فلینی، زندگی مانند سیرکی است، یک نمایش بزرگ و
در معرض دید دیگران! و از این رو مدام عکاس های خبری را می
بنیم که از صحنه های مختلف نمایش زندگی عکس می گیرند تا برای
رنگین نامه های زمانه خبر تهیه کنند.
فیلمهای فلینی مثل کابوسهای نوجوانی است، پر از خاطره و پر از
وحشت. همیشه از خود پرسیده ام فدریکو فلینی که همسری ظریف و
کوچک اندام مانند جولیتا ماسینا داشت، پس چگونه فانتزی هایش از
زنان، اینقدر گوشت آلود و عظیم است؟! به هر حال فلینی با
ناخودآگاه خود و با تابوهای جامعه تعارف ندارد و آن را با
هنرمندی و به شکلی تصویری بیرون می ریزد. سیرک و نمایش و مسخره
بازی راه هایی هستند که او بتواند دنیای بیرون را به هجو
بکشاند و از آن آینه ای بسازد و در برابر چهره ی کریه و منفور
جامعه قرار بدهد. کاریکاتوری مسخره از واقعیت عظیم پیش رو و با
طنزی بسیار قوی!
در نگاه فلینی، مذهب هم مانند نمایشی است که آن را در فیلم
"رم" به مضحکه می گذارد و در فیلم های دیگر گاه آن را به صورت
کارناوال نشان می دهد. در "زندگی شیرین" مجسمه ی مسیح آویزان
از هلی کوپتر بر فراز رم حرکت می کند. جلوه ای مضحک از پیغمبری
آسمانی! آیا این همان خدای بالای سر نیست که بر فراز سر زنانی
که با بیکینی دارند در آفتاب خود را برنزه می کنند دارد با هلی
کوپتر می گذرد؟ عبور حضرت مسیح را بر فراز رم با هلی کوپتر
تماشا کنید. این شروع فیلم "دولچه ویتا"(زندگی شیرین) است. کل
فیلم را می توانید در هیجده قسمت روی سایت دیلی موشن ببینید.
حضور مضحک مذهب، حضور روسپی گونه مسایل جنسی و سکسوالیته ای
کودکانه و ترسناک در زندگی ایتالیایی ها، و همچنین سیرک زندگی،
شاخص های سینمای فلینی و سینمای او به منزله سینمای ایتالیاست.
فدریکو فدریکو فلینی که کودکی و نوجوانی اش در دوران فاشیسم
موسولینی شکل می گیرد، پیش از هر چیز، یک کاریکاتوریست است و
اولین کاریکاتورهایش را در هفده سالگی منتشر می کند. از این رو
سینمای فلینی به شکلی کاریکاتور گونه بازتاب زندگی خصوصی و
عقده ها و نگاه او نسبت به زنان است. آیا حضور دوربین خبرنگارن
و چشمهایی که مدام به زندگی خصوصی افراد می نگرد بازتاب فاشیسم
دوره موسولینی و همچنین حضور پررنگ اخلاقیات مذهبی در زندگی
ایتالیایی ها نیست؟
پایان نمایشگاه با آگهی های تبلیغاتی و هجو آنهاست که در فیلم
"جینجر و فرد" بازتاب یافته اند. نقش مخرب رسانه ها و تلویزیون
در تخریب اذهان عمومی از انسانها موجودات سطحی و منفعلی ساختن
به سادگی در این فیلم و آگهی های فلینی نشان داده شده است.
بازبینی نمایش مد کلیسای کاتولیک از فیلم "رم" فلینی برایم
بسیار خوشآیند بود. چه زمانی فلینی های ایران جرئت خواهند کرد
تا فانتزی های نوجوانی خود، و یا هجویه های خود از بازار مذهب
را به این شکل کاریکاتورگونه و دلنشین به نمایش در آورند؟ آیا
آن روز را خواهیم دید؟
فیلم کوتاهی در مورد نمایشگاه را ببینید
Fellini, la Grande Parade
du 20 octobre 2009 au 17 janvier 2010
قطعاتی از فیلمهای فلینی را تماشا کنید:
, Dolce vita 1960, Rome, La strada 1954, La Cité des Femmes
- Fellini
Rome 1972 ,
Federico Fellini - 8 1/2 / Federico Fellini - Amarcord
Ginger et Ferd
به امید روزی که هنرمندان ایرانی نیز مانند فدریکو فلینی
بتوانند بدون سانسور، احساسات و برداشتهای خود را از مذهب و
دیگر تابوهای اجتماعی بیان کنند.
این
مطلب را با چند تصویر ولینک در وبلاگ چشمان بیدار
ببینید.
http://chachmanbidar.blogspot.com
|
