You should install Flash Player on your PC

ده سال سینمای آزاد درایران (3)

 آرشیو

 خانه نخست

با انتخاب وهمکاری فرجهان میری

ده سال سینمای آزاد درایران (3)

حرف ها و نظرها درباره سینمای آزاد، فیلم ها و کارهایش

 

روزنامه آیندگان 28/7/1354

سینمای آزاد

بولتن شماره یک

از انتشارات سینمای آزاد

نخستین شماره ی بولتن سینمای آزاد به دستمان رسید. این بولتن که هدف های گروه و فعالیت های آن در باره ی سینمای تجربی نیز هست. نیاز چنین بولتنی برای در جریان گذاشتن علاقمندان به این جنبش فیلمسازی از بسیاری پیش حس می شد. برای سینمای آزاد لازم است که ارتباطش را از همه ی راهها با سینماگران و تماشاگرانش حفظ کند و این بولتن تا اندازۀ  زیادی به پابرجایی این ارتباط کمک خواهد کرد. در مقاله ای که در این شماره خطاب به همراهان سینمای آزاد نوشته شده، تمام امتیازات و کاستی های گروه بررسی شده و این داوری درست در مورد کار گروه به پاکسازی و گسترش آن یاری بسیار خواهد کرد. اگر سینمای آزاد بتواند به هر شکل انتشار چنین بولتنی را ادامه بدهد، قطعاً سریع تر به هدف های خود نزدیک خواهد شد.

روزنامه اطلاعات شماره 14439

سینمای آزاد در ارتباط گسترده تر

  سینمای آزاد ایران در کنار فعالیت های نمایشی اش در زمینه سینما که هر چهارشنبه در سینما سینه موند انجام می گیرد دست به اقدام مؤثر دیگری زده که چاپ و انتشار یک نشریه است که گویا چنان که از ظواهرش پیداست قرار است چاپ و انتشار آن جزء فعالیت های مستمر سینمای آزاد باشد. تردیدی نیست که اکنون سینمای آزاد ایران با پشتوانه غنی نیروی جوانان این مرز و بوم هویتی یافته است و در سینمای حاضر ایران خود یک پدیده مؤثر است.

     بصیر نصیبی مسئول و سرپرست سینمای آزاد ایران در مقدمه شماره اول چنین می نویسد:

«گسترش بسیار سینمای آماتور به خصوص اهمیتی که سینمای غیرحرفه ای در پرورش استعداد و ذوق جوانان و نوجوانان ایران تواند داشت دلیل بارزی است بر این واقعیت که نیاز داریم پیوند عمیق تری را بین جوانان سینما دوست در سراسر ایران به وجود آوریم و این بولتن شاید بتواند به این خواست ما جامه عمل بپوشاند. نویسندگان بولتن سینمای آزاد صمیمانه می کوشند تا قلب های جوانان جستجوگر را در سراسر ایران به هم نزدیک کنند و در این راه نیاز بسیار دارند که سینماگران آماتور در سراسر ایران و اعضاء سینمای آزاد تهران و شهرستان ها یار و یاورشان باشند. در این بولتن کوشش خواهیم داشت که کلاممان فریب دهنده و گمراه کننده نباشد و سعی خواهیم داشت که اعضای سینمای آزاد را در جریان مسایل سینمای آماتور ایران قرار دهیم، رابط سینماگران و اعضاء باشیم چرا که معتقدیم هر چقدر سینماگران و اعضاء سینمای آزاد باهم صمیمی تر و به هم نزدیک تر باشند و با ما همگام تر و همراه تر، به نیت مشترکمان که بهروزی و موفقیت سینمای آماتور ایران و پیشبرد فرهنگ بومی است نزدیک تر خواهیم شد...»

     در بولتن، مقالات و ترجمه هایی می خوانیم از حسن بنی هاشمی، خسرو هریتاش، عبدالله تربیت و نیز گفتگوهایی با سینماگران غیرحرفه ای فرانسوی و نیز اطلاعات دیگری پیرامون سینمای آماتور و اخباری از فعالیت های سینمای آزاد در تهران و شهرستان ها.

روزنامه اطلاعات (شهرستان ها) 3/2/1365

     تنی چند از سینماگران جوان پنجمین جشنواره سینمای آزاد اصفهان طی گفتگوی کوتاه با خبرنگار اطلاعات نظرات خود را در مورد فیلم هایشان بیان داشتند.

     محمود یاراحمدی سازنده فیلم «سایه ای اینجا نمی ماند» از خرم آباد گفت: شخصیت اصلی فیلم من زاییده تخیلم بود، البته ریشه تخیل من در این مورد از واقعیت آب می خورد. شخصیت اصلی فیلم من صرفاً به عنوان یک آدم تنها برایم مطرح است. این آدم در لحظه های بیکاری فقط به خواندن شعر خود را سرگرم می کند، این خود حرف بسیار دارد. دنیای تنهای این پیرمرد که در شب با شعر خوانی و نگاه کردن به سایه های موهوم پر می شود، زاییده تخیل من است.

نگرش واقع گرایانه

     «رسول نجفیان» سازنده فیلم های «پاپلی جان» و «شب های گلوبندک» از تهران گفت:

من تصور می کنم در برخورد با مسائل گوناگون نگرش واقع بینانه دارم و در نظر من تنها عامل ارتباط با دیگران ـ به ویژه تماشاگران فیلم همین واقعیت است. طبیعی است که فیلم برای تماشاگر جالب خواهد بود و به طور کلی مسایل روزمره را که همه با آن مواجه ایم در فیلم مورد نظر بوده است.

     «حسین سیاح» سازنده فیلم «محاکات» از اصفهان گفت:

     نام فیلم من به نوعی برخورد مرا با موضوع فیلم روشن می کند. در «محاکات» آدم هایی به نمایش درآمده اند که به نظر بسیار جدی می آیند. آنقدر که تماشاگران احساس می کنند اگر در زندگی روزمره مجبور به تحمل وجود آنان باشند نمی توانند در کنارشان راحت باشند. مثلاً وقتی دیگری را ـ تو را ـ می بینند خیلی رسمی و جدی می گویند: صبح به خیر، هوای خوبیست...

 

آیندگان

جشنواره دوم آبادان

 

     آبادان ـ می توان مطالب بسیاری را مطرح کرد. هنگامی که حرف هایی برای گفتن باشد. این کوتاهترین برداشتی است که می شود از دومین جشنواره سینمای آزاد آبادان به دست آورد. جشنواره ای به دور از بده بستان های هنری، حرف های دهان پرکن و جوایز آنچنانی که بیشتر نصیب نور چشمی ها می شود تا صاحبان هنر.

     از گوشه و کنار ایران، عده ای جوان علاقمند به سینما و فیلم در آبادان گرد آمده بودند تا بدون ادعا حرف هایشان را بازگو کنند و فیلمسازانی هم اگر برحسب اجبار یا اتفاق نتوانسته بودند در این جشنواره شرکت کنند، به حضور فیلم هایشان بسنده کرده بودند. در واقع اگر شخصاً در مدت نمایش فیلم هایشان نبودند دست کم کارشان و فکرشان حضور داشت و همین داوری را درباره کارهای ارائه شده این جشنواره سینمای آزاد که با همکاری اداره فرهنگ و هنر آبادان و رادیو تلویزیون برپا شده بود چندان با اشکال مواجه نمی ساخت.

    فیلم ها طرز تلقی جوان ها را از اجتماع به خوبی نمودار می کرد، شاید خیلی ها به این نکته واقف باشند که سینمای آزاد، پس از آن که علاقمندان را با فنون و رموز فیلمبرداری آشنا کرد و آموزش لازم داد، نهایت همکاری را به عمل آورد تا فیلمسازان جوان نحوه دید و کلامشان را به تصویر درآورند. کارهای جوان ها، یکی پس از دیگری به نمایش درآمد، اقبال مردم آبادان از این جشنواره بیش از گذشته بود و همین نمایانگر پذیرش بیشتر مردم است از فکرهای جوان، فکرهایی که فقط از مغزشان سفارش می گیرند نه از مؤسسه یا شرکتی.

چهره سینمای آماتور ایران

روزنامه اطلاعات ـ 20/1/1356

     در برنامه «چهره سینمای آماتور ایران» که توسط کلوپ هفتگی سینمای آزاد برگزار شد، شش فیلم جدید هشت میلیمتری که توسط سینماگران این گروه در تهران و دیگر شهرستان ها ساخته شده بود به نمایش درآمد.

شبهای گلوبندک

     نخستین فیلم، ساخته رسول نجفیان بود از سینمای آزاد تهران با نام «شبهای گلوبندک». رسول نجفیان که پیش از این با فیلم «پاپلی جان» به جرگه ی سینماگران آماتور پیوست، این بار نیز کمابیش در همان فضای فیلم قبلی خود منتها با تأکید بیشتر بر روی یک خط داستانی مشخص، دست به ساختن «شبهای گلوبندک» زده است. شناخت فیلمساز از محیطی که در آن دوربین خود را قرار داده است سبب شده تا فیلمش صرفنظر از مسائل تکنیکی و کاستی های سینمای هشت که همیشه با این سینما عجین بوده است، از احساسی انسانی و ملموس برخوردار باشد.

 

گرگور

     «گرگور» ساخته بیژن ملاح زاده از سینمای آزاد آبادان باز هم مثل بسیاری از فیلم های آماتور جنوب با بهره گیری از فضای خاص این خطه، خواسته بود که مسأله ای را در قالب داستانی مطرح کند، منتها به سبب نارسانی زبان فیلم نه این مسأله را فهمیدیم نه داستان فیلم را، همچنان که وجه تسمیه فیلم نیز برایمان روشن نشد. نحوه ی فیلمبرداری این فیلم حتی در یک حد نسبی و مقایسه با فیلم های هشت میلیمتری ضعیف بود و طریقه بد صداگذاری نیز مانع می شد تا تماشاگر کلام آدم های فیلم را دریابد. نتیجه آن بود که با این فیلم ارتباط چندانی برقرار نشد.

سرودی برای رهایی

     «سرودی برای رهایی» از جهت انتخاب زوایای فیلمبرداری و طریقه نورپردازی با دو فیلم دیگر تفاوت محسوسی داشت و این باعث می شد تا تماشاگر در دریافت داستان فیلم دچار سرگردانی و اشتباه نشود. داستان ارتباط پسرکی بود با بزغاله ای که می خواستند به خاطر بهبود پای او قربانی اش کنند. پسرک ترجیح می دهد به خاطر نجات بزغاله اش، خود نیز با حیوان فرار کند. سوسوی فانوس او که دور می شود آخرین پلان فیلم است. فیلمساز به راحتی توانسته بود از عهده القاء داستان و حرفش برآید.

مثلث ها

     چهارمین ساخته «علی بربری» از دماوند با نام «مثلث ها» تجربه خوبی بود در زمینه فیلم نقاشی متحرک، از آن تجربه هایی است که جای خالی آن به شدت در میان کارهای سینماگران آماتور به چشم می خورد.

عکس خوب

     «عکس خوب» از سینمای آزاد تهران، ساخته «فرهاد پوراعظم» مرثیه ای است برای از دست رفتن زندگی و وداع با گذشته بی آنکه هیچ تصویری قادر باشد حتی لمحه ای از سیر جاری زمان را آنچنان که هست و روح دارد در خود ثبت کند. آنچه می ماند تصویر ذهن است و انعکاس واقعیت بیرون بر ذهن، یعنی دوربین آسیب ناپذیری که تصویرهایش همیشه عکس های خوب و گاهی تلخی از واقعیت به دست می دهد. این ها تنها تصاویری هستند که مجازی نیستند و در درون انسان به حقیقت می پیوندند. فیلم «عکس خوب» با یک پایان خوب تصویری است حقیقی از زندگی.

 

سایه ای اینجا نمی ماند

     آخرین و بهترین فیلم در این میان ساخته «محمود یاراحمدی» بود با نام «سایه ای اینجا نمی ماند» از سینمای آزاد خرم آباد که با فاصله ای محسوس در رده بالاتری از فیلم های نمایش داده قرار داشت.

     ریتم درست، ساختمان محکم، فیلمبرداری و نورپردازی خوب به همراهی همسانی صدا و تصویر در القاء مفاهیم فیلم، پختگی خاصی به این کار بخشیده بود تا آن حد که گاه از آن لحظات نادر اتفاق می افتد، یعنی اوقاتی که آدم فکر نمی کند دارد فیلم هشت می بیند بلکه فارغ از این مسأله خود را در برابر فیلم رها می کند.

 

فدراسیون جهانی سینمای هشت

مقررات و هدف های فدراسیون جهانی سینمای آزاد

     در پایان نخستین جشنواره جهانی سوپر هشت که در تهران برگزار شد، گردانندگان گروه های سوپر هشت اروپایی و آسیایی در تاریخ 23 اکتبر 1975 تصمیم گرفتند یک «فدراسیون جهانی سینمای سوپر هشت» را بنیان گذاری کنند.

     پایه گذاران این فدراسیون عبارتند از: «گروه سینمای آزاد ایران» (تهران) «آکسیون سوپر هشت» (فرانسه) و «مرکز ملی تولید و پخش سوپر هشت» (بلژیک(

     بنیان گذاران فدراسیون خواستار هستند که هر کشور یک یا دو نفر نماینده که مسئول فعالیت های سوپر هشت در کشورشان می باشند در فدراسیون داشته باشند.

هدف ها و برنامه های اصلی این فدراسیون چنین خواهد بود:

1 ـ کوشش برای ایجاد حسن تفاهم میان ملت ها و ایجاد روابط دوستانه میان فیلمسازان سوپر هشت سراسر دنیا.

2 ـ ارزش بخشیدن به کادر سوپر هشت به عنوان یک وسیله بیان و وسیله ای برای فعالیت های اجتماعی، فرهنگی (کوشش در جهت مشخص کردن ویژگی های سوپر هشت(.

3 ـ مبادله دائم اطلاعات در مورد شکل های گوناگون فعالیت در زمینه سوپر هشت در هر یک از کشورهای عضو و ایجاد یک نشریه اطلاعاتی.

4 ـ هماهنگ کردن جشنواره های فیلم های سوپر هشت در سراسر دنیا طبق برنامه تنظیم شده توسط فدراسیون (به منظور اجتناب از برگزاری همزمان جشنواره ها در کشورهای مختلف).

این اقدام با توجه به تشکیل دو نوع جشنواره سوپر هشت خواهد بود:

جشنواره های ملی که فقط فیلم های کشور برگزار کننده در قسمت مسابقه آن شرکت خواهند داشت. جشنواره های جهانی که فیلم های کشورهای مختلف در قسمت مسابقه آن شرکت خواهند داشت.

طی برگزاری یک جشنواره ملی، فیلم های کشورهای دیگر می توانند به صورت خارج از مسابقه در جشنوار شرکت کنند.

5 ـ پیشنهاد برگزاری فقط یک جشنواره جهانی سالیانه که به نوبت در کشورهای مختلف برپا خواهد گردید. و تنظیم مقررات یکسان برای تمام جشنواره ها (منشور سوپر هشت(

فدراسیون اطلاعات لازم را در مورد محل، تاریخ و برنامه های جشنواره های ملی در اختیار اعضاء خواهد گذاشت.

6 ـ تحقیق و بررسی مداوم درباره کیفیت و نقایص لوازم سوپر هشت (دوربین، فیلم خام، دستگاه صداگذاری، میز مونتاژ، ظهور، تکثیر کپی و غیره) از نقطه صرفاً فنی.

تنظیم یک «نشریه پیشنهادات» پس از حصول به نتایج این بررسی: این نشریه به کمپانی های معتبر بین المللی ذینفع ارسال می شود تا توجه آنها به بهبود بخشیدن و هماهنگ کردن استاندارد دستگاه ها جلب شود.

7 ـ تشکیل سمینارها و جلسه های تبادل نظر درباره سوپر هشت هریک از کشورهای عضو یا شرکت حداقل یک نماینده از هر کشور.

8 ـ ایجاد تسهیلات برای توزیع کپی های فیلم های سوپر هشت (ایجاد برنامه های بین المللی(.

9 ـ حمایت از حقوق مؤلف سینماگران سوپر هشت و تعیین نرخ کرایه فیلم ها.

10 ـ همکاری با مؤسسات تلویزیونی کشورهای عضو (برنامه ریزی فیلم های سوپر هشت(.

11 ـ مبادله فیلمسازان سوپر هشت. بررسی برای دریافت بورس جهت مبادله فیلمسازان سوپر هشت، هر کشور عضو از فیلمسازان به مدت 2 تا 3 ماه پذیرایی خواهد کرد.

بنیان گذاران فدراسیون به اتفاق آراء تصمیم گرفتند که محل فدراسیون تهران باشد.

دفتر اجرایی فدراسیون جهانی متشکل از اشخاص زیر است:

ریگ گروئنوگن (هلند) ـ ایو رولن (فرانسه) ـ بصیر نصیبی (ایران) ـ گری واتسون (انگلستان) ـ مارسل کروز و روبر مالانگرو (بلژیک).

ادامه دارد...