بصیر نصیبی: نگاهی گذرا وگزارش گونه به تاریخچه فدراسیون جهانی سینمای ۸

 فدراسیون جهانی سینمای هشت چگونه ایجاد شد وگسترش یافت؟

 درمهر سال ۱۳۴۷ سینمای آزاد متولد شد و خیلی زود رشد کرد در باره ی ضرورت وانگیزه ایجادسنمای آزاد، ما بسیار گفته ایم ونوشته ایم با مراجعه به آرشیو ما چندین گزارش، مطلب، وبررسی پیرامون این جنبش خواهید یافت .

 لینک شرکت من در اطاق گفتمان سیاسی واجتماعی  در پالتالک را برای یارانی که مایلند اطلاعات بیشتر بیابند همین جا منتشر می کنیم .

http://cinemaye-azad.com/1394/06/28/2537

من خود هم به اختصار بگویم

در چهار سال آخر کار سینمای آزاد در ایران جشنواره جهانی سینمای آزاد نیز با حضور نمایندگان سینمای غیر حرفه ای وتجربی چند کشور اروپایی برگذار می شد واین جشنواره در پایان فعالیت سینمای آزاددر ایران میزبان ۱۷ کشور بود .

 در ۲۳ اکتبر ۱۹۷۵ در تهران، ریگ گروئنوگن (هلند) ـ ایو رولن (فرانسه) ـ بصیر نصیبی (ایران) ـ گری واتسون (انگلستان) ـ مارسل کروز و روبر مالانگرو (بلژیک) همزمان با نهمین جشنواره سینمای آزاد جلسه فوق العاده ای تشکیل دادند در این جلسه پیشنهاد وایده من  برای تشکیل یک فدراسیون جهانی برای سینمای ۸ مطرح شد این طرح با موافقت واستقبال سینماگرانی که از کشور های دیگر میهمان ما بودند مواجه شد ودر همین جلسه،مواد کلی فدراسیون تنظیم وبه شرح زیر به تصویب رسید.

۱ ـ کوشش برای ایجاد حسن تفاهم میان ملت ها و ایجاد روابط دوستانه میان فیلمسازان سوپر هشت سراسر دنیا.

۲ ـ ارزش بخشیدن به کادر سوپر هشت به عنوان یک وسیله بیان و وسیله ای برای فعالیت های اجتماعی، فرهنگی (کوشش در جهت مشخص کردن ویژگی های سوپر هشت(.

۳ ـ مبادله دائم اطلاعات در مورد شکل های گوناگون فعالیت در زمینه سوپر هشت در هر یک از کشورهای عضو و ایجاد یک نشریه اطلاعاتی.

۴ ـ هماهنگ کردن جشنواره های فیلم های سوپر هشت در سراسر دنیا طبق برنامه تنظیم شده توسط فدراسیون (به منظور اجتناب از برگزاری همزمان جشنواره ها در کشورهای مختلف).

این اقدام با توجه به تشکیل دو نوع جشنواره سوپر هشت خواهد بود:

جشنواره های ملی که فقط فیلم های کشور برگزار کننده در قسمت مسابقه آن شرکت خواهند داشت. جشنواره های جهانی که فیلم های کشورهای مختلف در قسمت مسابقه آن شرکت خواهند داشت.

طی برگزاری یک جشنواره ملی، فیلم های کشورهای دیگر می توانند به صورت خارج از مسابقه در جشنوار شرکت کنند.

۵ ـ پیشنهاد برگزاری فقط یک جشنواره جهانی سالیانه که به نوبت در کشورهای مختلف برپا خواهد گردید. و تنظیم مقررات یکسان برای تمام جشنواره ها (منشور سوپر هشت(

فدراسیون اطلاعات لازم را در مورد محل، تاریخ و برنامه های جشنواره های ملی در اختیار اعضاء خواهد گذاشت.

۶ ـ تحقیق و بررسی مداوم درباره کیفیت و نقایص لوازم سوپر هشت (دوربین، فیلم خام، دستگاه صداگذاری، میز مونتاژ، ظهور، تکثیر کپی و غیره) از نقطه صرفاً فنی.

تنظیم یک «نشریه پیشنهادات» پس از حصول به نتایج این بررسی: این نشریه به کمپانی های معتبر بین المللی ذینفع ارسال می شود تا توجه آنها به بهبود بخشیدن و هماهنگ کردن استاندارد دستگاه ها جلب شود.

۷ ـ تشکیل سمینارها و جلسه های تبادل نظر درباره سوپر هشت هریک از کشورهای عضو یا شرکت حداقل یک نماینده از هر کشور.

۸ ـ ایجاد تسهیلات برای توزیع کپی های فیلم های سوپر هشت (ایجاد برنامه های بین المللی(.

۹ ـ حمایت از حقوق مؤلف سینماگران سوپر هشت و تعیین نرخ کرایه فیلم ها.

۱۰ ـ همکاری با مؤسسات تلویزیونی کشورهای عضو (برنامه ریزی فیلم های سوپر هشت(.

۱۱ ـ مبادله فیلمسازان سوپر هشت. بررسی برای دریافت بورس جهت مبادله فیلمسازان سوپر هشت، هر کشور عضو از فیلمسازان به مدت ۲ تا ۳ ماه پذیرایی خواهد کرد.

بنیان گذاران فدراسیون به اتفاق آراء تصمیم گرفتند که مرکز اروپایی فدراسیون بروکسل ومرکز ایرانی آن تهران ودفتر مرکزی سینمای آزاد  باشد.

این یاد آوری هم برای جوانتر ها که آن زمان یا به  این دنیا پای نگذاشته بودند ویا در سنین کودکی بودند ضروری است که در ایران نخستین بار سینمای آزاد بود که توانایی این وسیله را دریافت و گسترشش داد امکانی که قبلا در دست آماتور ها بود فقط برای ضبط خاطره های زندگی، عروسی، جشن تولد ویا گردش های خانوادگی ( نوع دیگر آن فیلمهای پرنو بود که بصورت قاچاق وارد ایران می شد)   این امکان تبدیل شد به یک جنبش فراگیر. تا زمانی که سینمای ۸ مغلوب ویدئو بشود این وسیله بیانی ساده وارزان محبوب  سینماگران غیر حرفه ای بود.

 ایجاد فدراسیون سوپر هشت هم در همه گیر شدن و جلب مشتاقان سینما در کشور های دیگر نقش عمده  ای داشت. بعداز انقلاب، آنگاه که دفتر سینمای آزاد را پاسداران قطب زاده اشغال کردند برایم مسلم شد که دیگر در حد گذشته هم نمی توان میدان برای فعالیت هایی که قادر باشد جوانان عاشق را جلب خود کند بدست آورد. من وبسیاری دیگر دچار شوک شده بودیم .من از یک طرف دلم نمی آمد درختی را که برای به ثمر رساندنش خون دل خورده بودم را رها کنم نا از ریشه بخشکد از جهتی دیگر تاب وتوان یک روز ماندن هم در یک نظام ارتجاعی با افکار پوسیده  ی هزاران سال پیش را نداشتم برای این که اختلالی در روند کار های فدراسیون پیش نیاید از مدیریت فدراسیون هم استعفا دادم وبعد از من ریچاد کلارک در کبرک کانادا پرزیدنت فدرایسون شد وخودم هم با ترتیبی که در برنامه پالتالک هم گفته ام زادگاهم را برای همیشه ترک گفتم و از تعقیب فعالیت های بعدی فدراسیون هم غافل ماندم زمانیکه بار دیگر در تبعید سینمای آزاد را بازسازی کردم دیگر ویدئو جانشین فیلم ۸ وسینمای ۸ شده بود فدراسیون هم با تمام شدن دوران سینمای هشت دیگر موجودیتش معنا ومفهومی نداشت تبدیل شد به خاطره ای که در دل سینماگران کشورهای عضو ثبت شد.

 …زمان به سرعت گذشت تا دو سال پیش ایمیلی برایم ارسال شد که نشان میداد استاد یک دانشگاه امریکایی میخواهد به شهر من بیاید برای مصاحبه در مورد فدراسیون جهانی سینمای ۸ .وقتی تماس های بعدی بر قرار شد مشخص شد که ایشان «ایزابل اره دوندو.» استاد دانشگاه PLATTSBURGEهستند و تحقیقی دانشگاهی پیرامون فدراسیون ما دارند ،در وهله اول می بایستی طراح این طرح را بیابد او بعد از مدتی جستجو اطلاعات محدودی بدست آورده بود ودریافته بود که این ایده را یک ایرانی به فدراسیون داده است خوب کار او که ساده نبوده تا مرا با نام ونشان بیابد اما سرانجام یافت و مشتاق شد که برای یک مصاحبه در باره فدراسیون به زاربروکن سفر کند ، چون خانم ایزابل در اصل اسپانیایی است وخانواده اش مقیم بارسلونا در یکی از سفر هایش برنامه اش را طوری ترتیب داد که امکان سفر به شهر ما برایش فراهم شود. خلاصه کنم ملاقات اول ما میسر شد، ایزابل که حالا یک دوست خوب وبا ارزش برایم است در سفر دوروزه اش بعد از ۸ ساعت گفتگوی بدون قطع با من اطلاعات بسیاری بدست آورد، از آرشیو من کپی تهیه کرد و خودش هم هر سندی که از سینمای آزاد وفدراسیون پیدا می کرد برای ما   می فرستاد ونظر وتوضیح میخواست .

دومین سفر او به شهر ما چند ماه قبل بود اطلاع داد که برای تکمیل اسنادش نیاز دارد که بار دیگر به زاربروکن سفر کند اما سفر این بارش برای من خبر خوش دیگری را هم همراه داشت ایزابلٍ «ایو رولن »یکی از امضاء کنندگان تشکیل فدراسیون را هم یافته بود ،به گفته خودش ۵ سال برای یافتن ایو تلاش کرده بود ایو هم مشتاق بودبعد از سالها همراه وهمفکر سالهای دورش را ببیند او هم همسفر ایزابل از پاریس شد ، ۱۹ آوریل ایزابل وایو با ماشین ایو عازم زاربروکن شدند ومن و مانی عزیر مان به محض ورود شان به زاربروکن به استقبال آن دو به هتلی که در چند قدمی منزل من است رفتیم دیدار من با دوست تازه آشنا ایزابل که سختکوشی ای  ستایش انگیز برای انتشار کتاب تاریخچه فدراسیون دارد و ایو رولن دوست دیرینه ام بعد از سالها شادی آفرین بود دیدن ایو مرا به گذشته برگرداند، جشنواره جهانی سینمای آزاد و..( در حاشیه بگویم ایو خود مسئول اکسیون سوپر هشت پاریس بود که سالها برای گسترش سیننمای تجربی زحمت کشید نخستین تماس من با غیر حرفه ای های اروپا از طریق شرکت ما در جشنواره سینمای تجربی پاریس بود که ایو ارگانیزه کرده بود ) بهر حال آن دو برای یک استراحت کوتاه در هتل ماندند بعد آمدند پیش ما ،ایزابل، وسایلش را برای ضبظ صدا وتصویر آماده کرد دومین گفتگو ما شروع وادامه یافت وروز بعد هم از ده صبح تا ۸ شب کار می کردیم تا توانستیم یک تصویر روشنی از آغاز فدراسیون فراهم کنیم.

من هم مشتاقانه در انتظارم تا کتاب فدراسیون به چاپ برسند طبیعی است که بخشهایی از آن را ترجمه وبرای اطلاع یاران فیسبوکمان وخوانندگان وب سایت منتشر خواهیم کرد. همین طور به هر شکل ممکن به دست سینماگران در ایران مانده گروهمان خواهیم رسانید.

کتاب فدراسیون میتواند یک سند مهم باشد که به زبان انگلیسی منتشر می شود نه فقط برای شناخت  فدراسیون بلکه کسب آگاهی بیشتر از  نحوه آغاز کار وشکل گیری سینمای آزاد ایران چون این پژوهش دانشگاهی است اهمیت فرار تری هم برای آگاهی رسانی تواند داشت. این سند همچنین نشان میدهد که یک نظام بسته وارتجاعی نا انسان  به گونه ج. الف حتا  تاب  تحمل جوانانی   که عشق به سینما انگیزه گرایششان  به  این راه وکار بود را ندارد   آنوقت چه توقعی هست که علیه مخالفین کلیت نظام رفتاری انسانی داشته باشد؟ شاید هم نظام هنوز هم ازتمرد بچه های سینمای آزاد واهمه دارد که آنها را از بسیاری از موقعیت ها باز میدارد چرا که میداند اگر عشق به سینما با مسئو لیت اجتماعی وگرایش انسانی در هم آمیزد خود میتواند خطر ساز باشد ،گویی بیانه  ی سینماگران آرژانتین را مد نظر دارند که گفتند ونوشتند :

«دوربین یک سینماگر میتواند به گونه تیر یک مبارز مسلح باشد »

*برای امکان پذیر شدن گفتگو در باره سینمای آزاد وفدراسیون  وپذیرایی از یاران ما، مانی هلق، مریم جعفری.غزاله نصیبی  به  من یاری رساندند  که ار همراهی هایشان  بی نهایت سپاسگذارم.

بصیر نصیبی ۱۸ مای ۲۰۱۶